ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΕΡΟ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017 (ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ).

3ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ.

   

   ΄΄Δεν σταματάμε να παίζουμε επειδή μεγαλώνουμε , αλλά μεγαλώνουμε επειδή σταματάμε να παίζουμε ΄΄ είπε κάποτε ο Μπέρναρντ Σώ , σε μια απ’ τις εξάρσεις  της ευφυίας του. Μια πρόταση  με τολμηρό και αληθινό  νόημα ενάντια  στις ώριμες αλλά ήδη ρυτιδιασμένες  αντιλήψεις  και  συμπεριφορές της εποχής του , συμπεριφορές-στερεότυπα και αντιλήψεις-πρόγονοι της  σημερινής  πολιτικής ορθότητας , αμφότερες υποκρινόμενες.

Ο παιδαγωγός Γιώργος  Τσιώνας  μάλλον πήρε πολύ  σοβαρά το νόημα της αποφατικής πρότασης του γέρο-Σώ  και έταξε τον εαυτό του στην απόδειξη  της αλήθειας του. Εδώ και πάνω από 25 χρόνια αφιέρωσε πολύ χρόνο στη μελέτη του λαϊκού  και καθημερινού πολιτισμού φτάνοντας κάποια στιγμή σ’ ένα οριακό σημείο  γι’ αυτόν , στα παιδικά παιχνίδια και στα παιχνίδια των παιδιών έννοιες που δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά . Από τότε με ερευνητική  μανία και μεθοδική εργασία δημιούργησε , από υποτιμημένη και απαξιωμένη πρώτη ύλη , το Διαδραστικό Μουσείο Ελληνικού Παραδοσιακού Παιχνιδιού στο 7^ο χλμ. Θεσσαλονίκη – Ωραιοκάστρου  ( Πολυχώρος Νouvelle ). Ο κ. Τσιώνας είναι γέννημα-θρέμμα του Λιβαδερού όπου τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο και κατόπιν διέμεινε για δύο χρόνια στα Σέρβια ως μαθητής Γυμνασίου. Απόφοιτος της Παιδαγωγικής  Ακαδημίας δίδαξε σε πολλά  σχολεία της Δυτικής Μακεδονίας . Στόχος του ήταν να  γνωρίσουν οι νεότεροι τα παιχνίδια και την εξέλιξη τους , να κατασκευάσουν δικά τους με ανακυκλώσιμα  υλικά και να ερεθιστούν απ’ τη γόνιμη δράση του παιχνιδιού.

  

    Όλη του η παραγωγή σήμερα υπερβαίνει τα 1300 παιχνίδια τα οποία , όσα απαιτούν κατασκευές τα έκανε μόνος του και πολλά απ’ αυτά μαζί με μέλη του Λιβαδεριώτικου  Συλλόγου ΄΄ Νέα Γενιά ΄΄ και μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Λιβαδερού. Αυτά τα τελευταία εκτίθενται ως μόνιμη συλλογή στην αίθουσα του παλιού Νηπιαγωγείου Λιβαδερού. Θα ήταν μάταιη ενέργεια  η απόπειρα να καταγράψουμε  εδώ έστω και  ένα μικρό τμήμα αυτής της πυκνότατης συλλογής ,  γι’ αυτό περιοριζόμαστε σε μια κατηγοριοποίηση όπως μας την περιέγραψε ο κ. Τσιώνας : αρχαία ελληνικά παιχνίδια καθώς και τα παράγωγα τους στη ρωμαϊκή εποχή , βυζαντινά παιχνίδια καθώς και της περιόδου της τουρκοκρατίας που έφτασαν μέχρι την δεκαετία του 1980 στα μέρη μας . Μια ιδιαίτερη πτυχή της έκθεσης αποτελούν τα διεθνή παιχνίδια , αυτά δηλαδή που με μικρές παραλλαγές συναντιώνται και   σ’ άλλα μέρη της υφηλίου.

   

    Στα πλαίσια του Φεστιβάλ περιλαμβάνονται επίσης η κατασκευή παιχνιδιών από παιδιά , εθελοντές και το κυρίως μέρος που ήταν η αναπαράσταση τους απ’ τα παιδιά του Λιβαδερού στην αυλή του Σχολείου. Ο κ. Τσιώνας είχε διδάξει τους κανόνες των παιχνιδιών και αυτά με ευχάριστη διάθεση και παιχνιδιάρικο τρόπο μας ξεδίπλωσαν μνήμες εποχών που η τυρράνια συνυπήρχε με την ξενοιασιά και την ευχαρίστηση.

Ο ιθύνων νους κατά την εξέλιξη των παιχνιδιών υπενθύμισε στα παιδιά  τους κανόνες ενώ ταυτόχρονα εξιστορούσε την προέλευση και τις  μελλοντικές  επιδράσεις του κάθε παιχνιδιού , εκλαϊκεύοντας  λιτά , χωρία αρχαίων συγγραφέων. Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τα πάντα αλλά ο κ. Τσιώνας μας απέδειξε ότι είναι ικανός να κάνει  αρκετά πράγματα ταυτόχρονα : να δίνει συνεντεύξεις ουσιαστικές σε τοπικά μέσα , να κανοναρχεί τα παιχνίδια και να εξαπολύει από μικροφώνου τις απαραίτητες ιστορικές και λαογραφικές πληροφορίες του κάθε παιχνιδιού.

  Τα παιδιά του Λιβαδερού παρουσίασαν στην ωραία αυλή , γεμάτη κόσμο αρκετά παιχνίδια,

απ’ τα οποία μεροληπτούμε τα εξής :

·         Το στυλιάρι , ισορροπία κατακόρυφης ράβδου επί ενός – δύο δακτύλων , παιχνίδι που εκτελούσαν κατά την διάρκεια των συμποσίων οι έλληνες της αρχαιότητας και επικράτησε ως την δεκαετία του 1980.

·         Το τσέρκι ή κατρακύλι , ξύλινο στην αρχαία Ελλάδα , μεταλλικό αργότερα απ’ τα στεφάνια των κρασοβάρελων. Ο ιατρός Ιπποκράτης στην αρχαία Ελλάδα το συνιστούσε ως καταπραϋντικό για τις ψυχικές παθήσεις . Έφτασε κι’ αυτό ως το 1980.

·         Τα ξυλοπόδαρα , έφτασε ως τις σημερινές Αποκριές.

·         Τις αμάδες που αναφέρει και ο Κολοκοτρώνης.

·         Τη γκαχελώνα , για τα γυμνασμένα κορμιά (αντινομία).

·         Το καρυδίζι , (αρχαίο ελληνικό παιχνίδι που πέρασε και στο Βυζάντιο).

·         Το πέταγμα της μπάλας ψηλά (ήδη απ’ τον Όμηρο).

·         Το επίσκυρο , ίσως το πρώτο παιχνίδι πεδίου (ήδη απ’ τον Όμηρο).

·         Τα σκλαβάκια  ( στα Σέρβια υπήρχε και επιβίωσε ως ΄΄παίρνω φωτιά΄΄ στην δεκαετία 1970-1980).

·         Το κουτί-κρυφτό.

·         Τα ή η σμιλάρια  (αρχαίο ελληνικό παιχνίδι).

   

      Πολλά περισσότερα αναπαρήστησαν  τα παιδιά υπό την καθοδήγηση  του δασκάλου αλλά περιοριζόμαστε σ’ αυτά , διότι λίγο παρακάτω στο πάρκο είχαν στηθεί  όλα τα παιχνίδια της σκοποβολής με προεξάρχον την σφεντόνα (λάστιχα) την οποία και δοκιμάσαμε σε στόχους εντός του άλσους. Στον ίδιο χώρο υπήρχε η τραμάλα ή τραμπάλα , η διελκυστίνδα (φόρτωμα), η λιθάρα (σφαίρα) και η ισορροπία στη σανίδα.

    Στην συνομιλία που είχαμε με τον ρέκτη κ. Τσιώνα  πληροφορηθήκαμε ότι βρίσκεται στην αφετηρία έναρξης συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Βερολίνου ώστε αυτό το σπουδαίο έργο του να αναδειχθεί σε Πανευρωπαϊκό καταρχήν και Παγκόσμιο στην συνέχεια επίπεδο.

   Του ευχόμαστε να επιτύχει κι’ αυτό τον στόχο του.

 ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟ 3ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΛΙΒΑΔΕΡΟ