Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΠΑΛΙΑ ΛΑΒΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ).



                                                 ΠΑΛΙΑ  ΛΑΒΑ  ΣΕΡΒΙΩΝ                                                 


    Λίγα πράγματα έχουν απομείνει για να θυμίζουν το όμορφο χωριό με τον καθαρό αέρα και τα πλούσια νερά. Το σχολείο και η εκκλησία, ανακαινισμένα και καλοδιατηρημένα σαν κτίρια, περιμένουν τον Μορφωτικό Σύλλογο, τον παπά Αλέξη  και τους απανταχού Λαβαντσιώτες  να τα επισκεφτούν. Για μια λειτουργία, για μια σύναξη, για ένα χορό στον βαθύ ίσκιο της αυλής του σχολείου. Για μια οποιαδήποτε εκδήλωση μνήμης, που θα τους κάνει να χαρούν, να νοσταλγήσουν και να συγκινηθούν στα αγαπημένα τους χώματα.
 
    Τα χώματα αυτά  που πάντα ‘κατέβαιναν’, που πάντα ‘έπεφταν’. Το υπέδαφος ήταν η αιτία των κατολισθήσεων με αποτέλεσμα την φυγή των κατοίκων και την εγκατάλειψη  του χωριού. Έχουν μείνει τα ερειπωμένα σπίτια με τις αυλές τους να έχουν γεμίσει δέντρα.   Όλο  το καλά κρυμμένο σαν φρούριο οροπέδιο, κρύβει  λιγνίτη.  Η εκμετάλλευση ξεκίνησε την δεκαετία του 20’από τον Ν. Διαμαντόπουλο τον αποκαλούμενο Μαντέμ Πατισάχ, αλλά κορυφώθηκε όταν πέρασε στα χέρια της κρατικής  εταιρίας ΛΑΡΚΟ, στα μέσα της δεκαετίας του 70’. Απασχολούνται σε σταθερή βάση 100 και πλέον εργαζόμενοι. Το τίμημα για το φυσικό τοπίο, είναι βαρύ από την μακροχρόνια χρήση. Πιο πολύ μοιάζει με σεληνιακό. Οι αποθέσεις του ορυχείου έχουν φτάσει στα σπίτια της Παλιάς Λάβας και συνθέτουν με τα γκρεμισμένα σπίτια ένα θέαμα που ραγίζει την καρδιά στον επισκέπτη.
   Το χωριό βρέθηκε στην θέση που είναι σήμερα, μετά από τις κατολισθήσεις και την ανάγκη των κατοίκων να βρουν πιο στέρεα εδάφη. Ήταν σε πιο χαμηλή υψομετρικά θέση που ονομαζόταν Παλαίχωρα.
 Η Λάβα ή Λαβανίτσα αναφέρεται σαν  οικισμός από τον 15ο αιώνα. Ο Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου θεμελιώθηκε το 1776. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν τσιφλίκι των μπέηδων των Σερβίων με τελευταίο τοποτηρητή πριν το 1912 τον Κασίμπεη. Ο κύριος δρόμος που συνέδεε τα Σέρβια με τη Λάβα, ήταν ένας που ξεκινούσε από την Δέση του φαραγγιού και έκανε τη διαδρομή μέσω Μπρουσιάνας. Ήταν ένας καρόδρομος με πέτρα (καλντερίμι) και κατασκευάστηκε από τον Οθωμανό μηχανικό Μπιλίκ, για να εξυπηρετεί τις συναλλαγές και ονομαζόταν Ντιλαβέρ, από την Τούρκικη λέξη νταλαβέρι. Στη θέση που ονομάζεται  Οφανός, βρέθηκαν ποσότητες από κεραμικά σκεύη σύμφωνα με τους κατοίκους, που πιθανότατα ανήκουν στη Βυζαντινή εποχή. Η τοποθεσία βρίσκεται κοντά σε απότομα ρέματα και ο πηλός που δημιουργείται, παραπέμπει σε εργαστήριο που μπορεί να χρησιμοποιούνταν ως κεραμοποιείο. Άλλωστε το  Βυζαντινό Κάστρο των Σερβίων είναι ακριβώς δίπλα από το παλιό χωριό.
  
    Το 1905 στη Λαβανίτσα, σύμφωνα με την απογραφή κατοικούσαν 170 χριστιανοί. Λίγο αργότερα θα φύγουν απ το χωριό  οι πρώτοι μετανάστες για Αμερική και Αυστραλία. Την δεκαετία του 20’ λειτουργούν στην περιοχή των άφθονων νερών του Καθάριου, κάτω από το χωριό, 3 νερόμυλοι. Ο ένας είναι βακούφικος και οι άλλοι δύο είναι του Μαντζιάρη και του Γκαργκατζή. Η Λάβα από κυρίως κτηνοτροφικό χωριό γίνεται περισσότερο αγροτικό, δημοπρατούνται νέα χωράφια στη θέση Μπάρες, ενώ λειτουργεί και ο πρώτος μύλος με πετρέλαιο. Τα γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα και η ξυλεία, κάνουν την κοντινή διαδρομή στην αγορά των Σερβίων , εκεί πωλούνται και ανταλλάσσονται. Το 1943  θα αιματοκυλιστεί  η  Παλιά Λάβα, με 24 κατοίκους  νεκρούς,  από την δολοφονική μανία των κατακτητών και το χωριό θα τυλιχθεί στις φλόγες, όπως όλη η περιοχή Σερβίων.  Ο ναός του Αι Δημήτρη ξαναχτίζεται το 1952 και το τέμπλο φιλοτεχνείται το 1956. Αρχίζει η δύσκολη μεταπολεμική εποχή για το χωριό, με τους περισσότερους κατοίκους να παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς. Η Γερμανία είναι ο προορισμός τους, από το  1959 και μετά. Υπάρχει και η εσωτερική μετανάστευση κυρίως προς τη Βέροια αλλά και προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη. Η Παλιά Λάβα ήταν μέχρι το 1963, που εγκαινιάζεται ο νέος Εθνικός δρόμος από Μεταξά-Πολύραχο, το πέρασμα της παλιάς Εθνικής Οδού. Συνδεδεμένη πάντα με το Κάστρο Σερβίων και την σημαντική και στρατηγική σημασία του. Το οροπέδιο ανάμεσα στα βουνά του Τίταρου, τη Βίγλα και το Ντοβρά, ήταν η πιο γρήγορη διάβαση από την Μακεδονία στην Θεσσαλία, για χιλιάδες χρόνια.  
    Στις 20 Νοεμβρίου 1973 το χωριό μετακινείται λόγω των σοβαρών προβλημάτων του εδάφους και εγκαθίσταται στη τοποθεσία Μάης. Μετά από κλήρωση στο Δημαρχείο, 185 νέες κατοικίες μοιράζονται  στον κόσμο της Παλιάς Λάβας και μέχρι και σήμερα ζουν στο νέο οικισμό, δίπλα από τα Σέρβια.

ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΛΑΒΑ ΣΕΡΒΙΩΝ




   



Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016

Η 104η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ ΚΑΙ Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ.





10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912



     
Στο γνωστό σε όλους τους Έλληνες Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου στην πλατεία Συντάγματος, αναγράφεται ως μια από τις σπουδαιότερες μάχες του Ελληνικού Στρατού, η μάχη του Σαρανταπόρου και η συνέχεια της, των Στενών της Πόρτας. Τόσο σημαντική θεώρησε και αξιολόγησε την νικηφόρα αυτή πορεία, η Ελληνική Πολιτεία, που την συμπεριέλαβε στην μεγάλη και μακρά λίστα των ένδοξων  σταθμών, της  χιλιάδων ετών ιστορίας μας . Μια σκληρή μάχη που βρήκε αντιμέτωπο το σύνολο του Ελληνικού και του Τουρκικού στρατεύματος, οδηγώντας έτσι δικαιωματικά την κατάταξη  της, δίπλα σε άλλες λαμπρές στιγμές του Έθνους όπως ο Μαραθώνας, οι Θερμοπύλες, τα Γαυγάμηλα, ο Γρανικός, τα Δερβενάκια, το Έπος στα Αλβανικά σύνορα και αρκετές άλλες.

  Έχουν περάσει 104 χρόνια από την Απελευθέρωση των Σερβίων στις 10 Οκτωβρίου 1912. Σε μια βροχερή ημέρα όπως και τότε, που θριαμβευτής ο Ελληνικός Στρατός  έμπαινε στα αιματοβαμμένα  αλλά και αλαλάζοντα από χαρά και αγαλλίαση Σέρβια, γιορτάστηκε και φέτος η επέτειος. Είμαστε όλοι οι κάτοικοι τυχεροί που τιμούμε την μνήμη της Μεγάλης αυτής ημέρας.

Από το πρωί ξεκινούν οι εκδηλώσεις με την έπαρση της σημαίας από το τιμητικό απόσπασμα στο Μνημείο Πεσόντων στην στροφή του Προσηλίου. Εκεί το τελετουργικό της ημέρας  συμπεριλαμβάνει  την δοξολογία στον Ιερό Ναό Ευλαμπίου και Ευλαμπίας, την επιμνημόσυνη δέηση, την κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους, την ενός λεπτού σιγή και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Την πανηγυρική ομιλία της  ημέρας εκφώνησε ο καθηγητής και ερευνητής της τοπικής ιστορίας Νικόλαος Γ. Μπουκουβάλας. Ακούσαμε με προσοχή, την ολοκληρωμένη και λεπτομερή περιγραφή των ιστορικών στιγμών και με την έξοχη καταγραφή τους  κατανοήσαμε τη σημασία τους.

Ακολούθησε η μαθητική παρέλαση υπό τους ήχους της μουσικής μπάντας των Σερβίων, στο σημείο που υπήρξε την ημέρα αυτή στις 10 του Οκτώβρη του 12΄, το πεδίο της τραγωδίας , με την εκτέλεση και την σφαγή των 117 Εθνομαρτύρων.

ΒΙΝΤΕΟ (HD)

Από την 104η επέτειο της μάχης των Στενών Πόρτες και την απελευθέρωση των Σερβίων.

  

 ΒΙΝΤΕΟ (HD)
 Ολόκληρη η εκφώνηση του  πανηγυρικού της ημέρας  από τον
καθηγητή  και ερευνητή της τοπικής ιστορίας κ. Νικόλαο  Γ. Μπουκουβάλα.